مرد عرب بى‏اعتنا به آنچه در اطرافش مى‏گذشت، دوان دوان کوچه پس کوچه‏هاى شهر را پشت‏سر مى‏گذاشت. مسافت زیادى طى کرده بود. اما پیدا کردن خانه بشیر، برده فروش معروف سامرى چندان سخت نبود. کمتر کسى بود که او را نشناسد.
صداى کوبه در، برده فروش را به خود آورد. بى‏درنگ جواب داد:
- کیستى و چه مى‏خواهى؟
- منم، کافور، در را بازکن!
- نام کافور براى بشیر بن سلیمان که عمرى خود و پدرانش ریزخوار خوان على‏بن‏ابى‏طالب و فرزندانش بودند، آشنا بود. اما، به چه قصدى او را مى‏خواند؟ شاید که ...؟
نمى‏توانست‏حدس بزند. بى‏درنگ در را گشود
- سلام علیکم
- علیکم‏السلام ، چه شده ؟ چرا داخل نمى‏شوى ؟
- نه ، نمى‏توانم. وقت زیادى ندارم ، مولایم تو را مى‏خواند ، عجله کن!
لحظه‏اى بعد دو مرد عرب شانه به شانه هم کوچه‏هاى خاکى شهر را پشت‏سر مى‏نهادند. یکى شادمان از اینکه موفق شده بود پیغام مولایش را به موقع برساند و دیگرى متفکر وحیران هجوم سؤالات گیجش کرده بود.
با خود مى‏گفت: چه اتفاقى افتاده که امام هادى(ع)مرا احضار نموده‏اند؟ نکند خطایى مرتکب شده‏ام؟ نکند کسى شکایتى کرده؟ نکند ...
و چون جوابى براى سؤالاتش نیافت‏بر سرعت‏گامهایش افزود تا مقابل در خانه کوچکى که اقامتگاه امام هادى(ع) بود رسیدند.
در میانه غوغاى جنگ رومیان و مسلمانان، متوکل خلیفه عباسى امام هادى(ع) را به دلیل مخالفت‏با اعمال خود وادار به اقامت اجبارى در سامره کرده بود تا به دور از مرکز تجمع هواداران او را تحت نظر داشته باشد.
بشیر بن سلیمان از سالها پیش با خانواده امام در رفت و آمد بود. او از فرزندان ابوایوب انصارى و از شیعیان خاص امام على‏النقى و امام حسن عسکرى(ع) بود که به پیشه برده‏فروشى اشتغال داشت.
اندکى بعد کافور که خبر آمدن بشیر را خدمت امام عرض کرده بود او را به درون اطاق هدایت کرد. بشیر باصدایى مضطرب گفت:
- درود بر تو مولاى من! چه تقصیرى از من سرزده که مرا احضار فرموده‏اید؟
صداى دلنشین امام او را آرام کرد:
- بشیر دوستى تو و پدرانت که از انصار بودند، پیوسته با ما برقرار بوده، تو نیز مانند آنها مورد اطمینان مایى، ترا خواندم تا رازى را به تو در میان نهم. رازى که مایه سبقت تو بر سایرین خواهد بود.
این سخنان بشیر را بى‏تاب‏تر از پیش مى‏ساخت. چشم به دهان مولایش دوخت. امام نامه زیبایى را که با خط رومى نگاشته شده بود مهر کرد و همراه با دویست و بیست اشرفى که درون کیسه زردرنگ زیبایى قرار داشت مقابل بشیر نهاد و فرمود:
- بشیر! به بغداد برو و بر سر پل فرات منتظر بمان تا کشتى حامل اسیران رومى به بغداد رسد. آنگاه فرستادگان اشراف عباسى و دیگر جوانان عرب را خواهى دید که به هواى خریدن کنیزان کشتى را دوره خواهند کرد. عمر بن زید را دریاب. او صاحب کنیزکى است که خود را از خریداران پوشیده مى‏دارد. ناله او را خواهى شنید که از دورى خویشان و نج‏بى‏حرمتى مردمان مى‏گرید. این نامه و اشرفى‏ها را به او بده و کنیزک را بدین جا بیاور!
فرمایشات امام همه پرده‏هاى ابهام را از دیدگان بشیر به کنارى افکند. ماموریت‏خود را یافته بود. به راه افتاد تا بار سفر بسته و راهى بغداد شود...
آفتاب کاملا بالا آمده بود که کشتى در کناره فرات پهلو گرفت و خیل خریداران مشتاق و حریص کشتى را احاطه کردند.
شکست رومیان طى جنگهاى چندین ساله با مسلمانان موجب رواج کالاهاى چشمگیر و پر زرق و برق رومى و خیل کنیزان زیباروى در میان اعراب گردیده بود. برده فروشان طماع کنیزکان زیباى رومى را با لباسهاى زربفت‏به معرض فروش گذاشته و غوغایى بر پا کرده بودند.
بشیر به سختى از میان انبوه خریداران گذشت و پرسان پرسان عمر بن زید را که مشغول چانه‏زدن با خریداران بود یافت.
خریدارى سمج اصرار در خرید کنیزى داشت که به هیچ روى مایل نبود بیگانه‏اى او را ببیند. - عمر! عفت و پاکى این کنیز رومى مرا بر خریداریش مشتاقتر مى‏کند او را به سیصددینار خریدارم . براى عمر پیشنهاد خوبى بود ، اما، چه مى‏توانست‏بکند با دوشیزه‏اى که حشمت‏سلیمان را هم به هیچ مى‏گرفت.
- آخر راهى بنما! من ناگزیر به فروختن توام . تا به امروز کنیزى چون تو ندیده بودم .
- شتاب مکن عمر! بگذار تا خریدارى پیدا شود که اعتمادم را جلب کند و وفایش امیدوارم سازد. این گفت و شنود، بشیر را حیرت‏زده کرد. سخنانى مى‏شنید که پیشاپیش آن همه را مولایش بازگو کرده بود. بى‏درنگ به سوى عمر بن زید شتافت .
- عمر! نامه‏اى از یکى از بزرگان برایت دارم. نامه به خط رومى است. محبتى کن و آن را به کنیزک نشان بده شاید که با خواندنش راضى شود و بتوانم او را براى مولایم خریدارى کنم .
عمر بن زید که از خودرایى کنیزک و امتناع او به ستوه آمده بود و بدنبال راه چاره‏اى مى‏گشت‏با خوشحالى نامه را گرفت و به کنیزک سپرد.
کنیزک با دستى لرزان نامه را گشود و با دیدن خط رومى زیبایى آن چشمانش مملو از اشک شد. روى به عمر کرد و گفت:
- مرا به او بفروش و گر نه به هیچ کس دیگرى راضى نخواهم شد.
برده فروش چاره‏اى جز تسلیم نداشت . اشرفى‏ها را گرفت و در حالى که دهانش از فرط حیرت بازمانده بود کنیزک را به بشیر سپرد.
بهت و حیرت بشیر نیز دست کمى از او نداشت. بى‏تاب بود و مى‏خواست هر چه زودتر او را بشناسد. حیرتش دو چندان شد آنگاه که دید کنیزک با اشتیاق نامه را مى‏بوسد و مى‏بوید.
- بانوى من! تو صاحب این نامه را که مولاى من است نمى‏شناسى پس چرا چنین بى‏تاب دیدار اویى؟
- تو گفتى صاحب این نامه مولاى توست. تو چرا مولایت آنگونه که در خور است نمى‏شناسى؟
- حق با شماست‏بانوى من! مرا ببخشید، تقاضایى دارم.
- بگو!
- راستش، من شما را هم نمى‏شناسم. این چه رازى است؟ شما کیستید؟
- حال که مى‏خواهى بدانى پس گوش فرا ده!
- من ملیکه‏ام، دختر یشوعا، پسر قیصر روم. نسبم از جانب مادر به شمعون وصى امین حضرت عیسى(ع) مى‏رسد. آنگاه که سیزده‏سالم بود جدم قیصر تصمیم گرفت مرا به عقد برادرزاده‏اش در آورد. مجلس بزرگى آراستند و در آن مجلس سیصد نفر از رهبانان و کشیشان نصارى و هفتصدتن از اعیان و اشراف و چهار هزار نفر از امراء و فرماندهان لشکر گرد آمدند. تختى آراسته به جواهرات بر چهل پایه نصب کردند تا قیصر برادرزاده‏اش را بر تخت‏بنشاند و مرا به عنوان ملکه روم به عقد ازدواج او درآورد . اما هنوز مراسم شروع نشده بود که صلیبها فرو ریخت و پایه‏هاى تخت درهم شکست. پسر عمویم بیهوش از تخت فرو غلتید و کشیشان حیران برجاى ماندند. در میان کشیشان آنکه از همه برتر بود روى به قیصر کرد و گفت: آنچه روى داد نشانه‏هاى نحوست و بدبیارى است. ما را از این کار معاف کنید. اما پدربزرگم همچنان اصرار مى‏ورزید.
مجلسى دیگر آراستند تا من و پسر عمویم را تزویج کنند. اما، دیگر بار همه چیز در هم ریخت میهمانان پراکنده شدند و قیصر به میان سراپرده رفت.
آن شب خواب عجیبى دیدم . حضرت عیسى(ع)، شمعون و جمعى از حواریون را دیدم که در قصر جمع شده بود. قصرى که در وسط آن به جاى تخت پادشاهى منبرى از نور مى‏درخشید.
چیزى نگذشت که حضرت محمد(ص) و داماد و جانشین او همراه با جمعى از فرزندان ایشان وارد قصر شدند. حضرت عیسى(ع) به استقبال شتافت. محمد(ص) آخرین فرستاده خدا روى به حضرت عیسى(ع) کرده و فرمودند:
- یا روح‏الله! به خواستگارى دختر وصى و جانشین شما شمعون براى فرزندم آمده‏ام و اشاره به امام حسن عسکرى(ع) کردند.
- حضرت عیسى نگاهى به شمعون کرده فرمود: شرافت‏به سوى تو روى آورده. با این وصلت پر میمنت موافقت کن، و او نیز موافقت‏خود را اعلام کرد.
سپس رسول خدا(ص)بر بلنداى منبر خطبه‏اى انشاء فرمود و مرا براى فرزندش تزویج کرد.
بشیر، شگفت زده و متحیر او را مى‏نگریست . باورش نمى‏شد که این شاهزاده رومى این چنین به عربى فصیح سخن بگوید.
ملیکا که حیرت او را دید گفت:
- پدر بزرگم در تربیت من دقت‏خاصى داشت. او زنى آشنا به چندین زبان را مامور کرده بود تا زبان عربى به من بیاموزد. اما من تاکنون کسى را از این مساله مطلع نکرده‏ام. تنها وقتى نامم را پرسیدند گفتم نامم «نرجس‏»است.
بشیر چون خدمتکارى امین از بانوى خود حراست کرد و او را به سامره و به خدمت‏حضرت امام على‏النقى(ع) برد. دیدار عجیبى بود. گویى همه چیز از قبل فراهم شده بود. صاحب خانه انتظار او را مى‏کشید. امام روى به «نرجس‏» کرده فرمودند:
- به میمنت ورودت مى‏خواهم هدیه‏اى به تو بدهم مال دنیا مى‏خواهى یا مژده شرافتى ابدى؟
- من، من خواهان شرافت ابدى‏ام.
- پس ترا مژده تولد فرزندى مى‏دهم که شرق و غرب عالم ملک او شود و جهان را از عدل و داد پر کند.
- فرزند؟ فرزندى که شرق و غرب عالم ملک او شود و جهان را از عدل و داد پر کند؟ پدرش کیست؟
- جوانى که رسول خدا ترا براى او از پدرت خواستگارى کرد. او را نمى‏شناسى؟
- چرا، از شبى که به دست‏بهترین زنان مسلمان شدم، شبى نبوده که او را در رویاهایم نبینم.
سپس امام خواهر خود حکیمه‏خاتون را طلبید و نرجس را به او سپرد. از آن پس نرجس در محضر حکیمه خاتون آنچه را که لازم بود آموخت. مراسم ازدواج ساده‏اى برگزار شد و عروس زیباى سامره به خانه بخت رفت.
روزها سپرى شد تا اینکه ...
شب نیمه‏شعبان سال 255 هجرى فرا رسید. آن شب با همه شبها فرق مى‏کرد. اهل خانه همگى احساس خوشحالى پنهانى داشتند.
دیر وقت‏بود حکیمه‏خاتون به قصد خداحافظى با امام حسن عسکرى(ع) از جاى برخاست
- عمه جان! امشب همین جا بمانید. شب بزرگى است. شب تولد فرزندى که خداوند وعده فرموده است .
حکیمه خاتون با حیرت گفت:
- اما من در نرجس اثرى از حمل نمى‏بینم . این فرزندى که مى‏گویى مادرش کیست؟
- نرجس! راست مى‏گویى عمه جان اما، کمى تامل کن! چون صبح شود اثر حمل در او ظاهر مى‏گردد. نرجس چون مادر موسى است . مادر موسى نیز تا هنگام ولادت فرزند اثرى از حمل در خود نداشت.
حکیمه از جاى برخاست و به سراغ نرجس رفت. از رفتن منصرف شده بود. نمى‏دانست چه پیش خواهد آمد . اما ، مطمئن بود که حادثه بزرگى در شرف وقوع است.
سحرگاهان که براى نماز برخاست، نرجس را دید که به نماز ایستاده و مشغول راز و نیاز با معبود است. حکیمه چشم از صورت نرجس بر نمى‏داشت . هرگز چیزى خلاف حقیقت از آن خاندان نشنیده بود.
نشانه‏هاى اضطراب بر سیماى نرجس آشکار شد.
- نرجس! دخترم! چه شده؟
- آنچه مولایم فرموده ظاهر گشته است .
حکیمه به فرموده امام شروع به تلاوت سوره «اناانزلناه فى‏لیلة القدر» کرد. هیچکس سخنى نمى‏گفت اما ، صدایى دلنشین حکیمه را در تلاوت سوره همراهى مى‏کرد .
- تعجب نکن عمه‏جان! این از قدرت الهى است که طفلان ما را به حکمت گویا مى‏گرداند.
کلام امام که به پایان رسید; حکیمه پرده‏اى میان خود و نرجس دید. وحشت زده به سوى امام دوید و طلب یارى کرد.
- برگرد عمه جان! برگرد! نرجس را در جاى خودخواهى یافت
حکیمه بازگشت نورى تابنده مادر را احاطه کرده بود و فرزند رو به قبله به سجده انگشت‏به آسمان بلند کرده و مى‏گفت:
اشهد ان لااله‏الاالله وحده لا شریک له و ان جدى رسول‏الله و ان ابى امیرالمؤمنین وصى رسول‏الله و سپس همه امامان به حق پیش از خود را برشمرد تا به خود رسید:
اللهم انجزلى وعدى و اتمم لى امرى و ثبت و طاتى و املاء الارض بى عدلا و قسطا
(خداوندا وعده نصرت را که به من فرمودى وفا کن و امر خلافت و امامت مرا تمام کن و استیلا و انتقام مرا از دشمنان ثابت گردان و زمین را به واسطه من از عدل و داد پر کن) .
آنگاه امام حسن عسکرى(ع) فرمود:
- عمه جان! فرزندم را برگیر و نزد من آر!
- حکیمه نوزاد را ختنه شده، ناف بریده و پاک یافت و بر دست راستش عبارت:
جاءالحق و زهق‏الباطل ان الباطل کان زهوقا امام فرزند را در آغوش گرفت و فرمود:
سخن بگو به قدرت الهى
و آنگاه نوزاد مبارک زبان گشود:
بسم الله الرحمن الرحیم
و نرید ان نمن على‏اللذین استضعفوافى‏الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین و یمکن لهم فى‏الارض و نرى فرعون و هامان و جنودهما منهم ما کانون یحذرون

پاورقیها:

منابع: